Overheidsbedrijven

De rol van de overheidssector is van essentieel belang om, waar nodig, via gespecialiseerde investeringsmaatschappijen investeringen in specifieke sectoren van de economie te vergemakkelijken.

Het helpen van openbare investeringsmaatschappijen in deze context vereist een specifiek inzicht in de beperkingen waarmee deze investeringsmaatschappijen worden geconfronteerd.

Het LIME-team heeft in de loop der jaren openbare investeringsmaatschappijen bijgestaan bij investeringen in diverse fondsen of start-ups en is onder meer actief geweest op de volgende gebieden:

• bijstand aan de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM/SFPI) bij de verwerving, samen met andere publieke en private actoren, van een participatie in de in 2018 opgerichte luchtvaartmaatschappij Air Belgium, en bij de onderhandelingen over een aandeelhoudersovereenkomst die het beheer van de maatschappij regelt
• bijstand van deze publieke holding op langere termijn in het kader van haar participatie in Brussels Airport, met inbegrip van de herfinanciering en heronderhandeling van de overeenkomsten met de Macquarie-groep (2007) en de verwerving van een participatie in het Ontario’s Teacher's Pension Plan (2011)
• bijstand van "overheidsholdings" voor een reeks overnames van diverse aandelen in verscheidene particuliere investeringsfondsen of specifieke instellingen (Nanocyl, Xylowatt, Gingko Fund, enz.)

De verkoop en verwerving van overheidsactiva in de vorm van participaties in een bedrijf maakt deel uit van een klassiek fusie- en overnameproces.

Deze operaties moeten echter ook worden opgezet en uitgevoerd in de zeer specifieke context van samenwerking met strategische partners uit de particuliere sector en met inachtneming van het regelgevingskader van de betrokken sector.

Deze operaties vereisen ook diepgaande vaardigheden in het opstellen van wet- en regelgeving en diverse governancedocumenten.

Ons team is zich terdege bewust van deze verplichtingen.

Ons team, en meer in het bijzonder Thierry Tilquin, is zeer betrokken geweest bij de evaluatie van de opportuniteit en de structurering van de verkoop en de aankoop van overheidsactiva en heeft verschillende actoren bijgestaan in het kader van privatiseringen, waaronder:

• • de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM/SFPI) in het kader van de privatisering van diverse instellingen in de jaren 1990 en het begin van de jaren 2000
  • Credibe voor de verkoop en aankoop van haar portefeuille van hypothecaire kredieten (2003)
  • de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM/SFPI), op langere termijn in verband met de participatie in Brussels Airport, en in het bijzonder in verband met de herfinanciering van en de heronderhandelingen over de overeenkomsten met de Macquarie-groep (2007) en de verwerving van een participatie in het Ontario’s Teacher's Pension Plan (2011)
  • de Société Wallonne des Aéroports (Sowaer) in het kader van het partnerschap van de Sowaer in Brussels Airport Charleroi NV (BSCA)
  • diverse openbare participatie- en investeringsmaatschappijen voor de organisatie van en het toezicht op de procedures voor overheidsopdrachten met betrekking tot de aanstelling van consultants voor een reeks opdrachten, waaronder een financiële en strategische analyse van de participaties die in handen zijn van de Belgische Staat en een adviesopdracht over het beleid inzake overheidsparticipaties van de Belgische Staat
  • het comité dat de historische aandeelhouders van SN Airholding, met inbegrip van de overheden, vertegenwoordigde in de onderhandelingen met Lufthansa over de verwerving door laatstgenoemde van de resterende 55 % van de participatie (2016)
  • meer in het algemeen, in het kader van de analyse van de geschiktheid en de structuren van vele strategische partnerschappen in de loop der jaren

De financiële crisis van 2008 heeft geleid tot grote overheidsinterventies in diverse bank-, verzekerings- en financiële instellingen, met als doel de stabiliteit van de sector te herstellen door kapitaalverhogingen, aandelenovernames of de oprichting van afsplitsingsconstructies.

De rol van de openbare investeringsmaatschappijen is in dit verband aanzienlijk versterkt, aangezien deze maatschappijen optreden als houder en effectief beheerder, namens de overheid, van deelnemingen in de bank-, financiële en verzekeringssector.

Ons team is zeer actief geweest in het kader van de financiële crisis en de daaruit voortvloeiende transacties, en heeft overheden bijgestaan bij transacties die plaatsvonden tijdens en na de financiële crisis van 2008, waaronder:

• • de verwerving, na een kapitaalverhoging, van een participatie van 49% in de Belgische kredietinstelling Fortis Bank NV (september 2008), de aankoop van de resterende 51% van Fortis Bank NV (oktober 2008) en de onderhandelingen met de Franse kredietinstelling BNP Paribas over de inbreng in deze laatste van 75% van de aandelen van Fortis Bank NV (oktober 2008-mei 2009)
  • de oprichting, in deze context, van Royal Park Investment NV, de afsplitsingsstructuur van de Belgische kredietinstelling Fortis Bank NV (2008-2009)
  • de verwerving, samen met de regeringen van het Vlaamse en het Waalse Gewest, van een participatie van 75% in de Belgische financiële dienstengroep Ethias, na een kapitaalverhoging van 1,5 miljard euro
  • de inschrijving op een obligatie-uitgifte door Ethias Finance (2011)
  • de kapitaalverhoging van 1 miljard euro van Dexia NV, samen met de regio's, de Franse staat en de Franse Caisse des Dépôts et Consignations (2008)
  • de overname van Dexia Bank België NV (ondertussen omgedoopt tot Belfius NV) voor een bedrag van 4 miljard EUR, zowel voor de vennootschapsrechtelijke aspecten van de overname als voor de reglementaire aspecten in België en in verschillende buitenlandse jurisdicties (2011-2012); ons team heeft ook talrijke adviezen verstrekt naar aanleiding van de transactie op het vlak van governance, kwesties in verband met de afsplitsing van de Dexia-groep en de door Belfius uitgegeven winstaandelen
  • de verkoop van het 25% +1-participatie in BNP Paribas Fortis NV (voorheen Fortis Bank NV) aan de grootste Franse beursgenoteerde kredietinstelling BNP Paribas (2013)
  • in het kader van de verkoop van de schuldportefeuille van Royal Park Investments NV, de afsplitsingsstructuur van de Belgische kredietinstelling Fortis Bank NV, aan de institutionele belegger Lone Star Fund (2013)

Ons team heeft ook de Belgische Staat bijgestaan in gerechtelijke procedures met betrekking tot handelingen die tijdens de financiële crisis zijn uitgevoerd, waaronder :

• de verschillende procedures (kort geding, hoger beroep, cassatie) die door de minderheidsaandeelhouders van Fortis en verscheidene organisaties die de rechten van de aandeelhouders behartigen, zijn ingeleid naar aanleiding van de overname van Fortis Bank en de overdracht ervan aan de Franse kredietinstelling BNP Paribas;
• de internationale arbitrageprocedure, krachtens de ICSID-regels inzake internationale investeringsverdragen, ingeleid door de Chinese verzekeringsgroep Ping An, de belangrijkste aandeelhouder van de holding Fortis
  

Overheidsbedrijven in ruime zin zijn vaak hybride vehikels die bestaan en functioneren als gewone vennootschappen, maar eventueel een specifieke administratieve status hebben of bepaalde beginselen van het bestuursrecht toepassen. De governancenormen van deze vennootschappen zijn dan ook bijzonder, omdat commerciële beperkingen moeten worden gecombineerd met de beste openbare praktijken, ongeacht of deze op regionaal, federaal of supranationaal niveau zijn vastgesteld, zoals in de OESO-richtsnoeren het geval is.

Ons team heeft in het verleden al verschillende openbare participatie- en investeringsmaatschappijen bijgestaan in al hun activiteiten (gewone vennootschapsrechtelijke operaties, specifieke investeringen of belangrijke strategische transacties) en heeft dus een bijzondere expertise ontwikkeld in dit soort governance, rekening houdend met de verplichtingen en de bijzondere werking van deze vennootschappen.

Ons team heeft, onder andere:

• • dit soort vennootschappen bijgestaan bij het opzetten en bijwerken van governancestructuren, het opstellen van charters over verschillende mechanismen en interventiemiddelen (investeringscharter, charter voor overheidsparticipaties, charter voor gedelegeerde opdrachten), alsook van governancecharters, verschillende interne reglementen (raad van bestuur, comités, gedelegeerd bestuurder), charter voor interne audit, code voor ethiek en deontologie,, enz.
  • geadviseerd over diverse specifieke governancekwesties, waaronder het mechanisme voor gedelegeerde opdrachten
  • de statuten van entiteiten met overheidskapitaal geanalyseerd in het licht van de wetgeving inzake overheidsboekhouding en aanverwante regelgeving, en in het bijzonder de ESR-boekhoudbeginselen
  • geadviseerd over diverse vennootschapsrechtelijke kwesties die specifiek zijn voor hun status
  • deelgenomen aan de opstelling van wetten of koninklijke besluiten met betrekking tot de bovengenoemde aangelegenheden